Phóng Viên Không Biên Giới: 488 nhà báo bị bỏ tù, 46 người bị giết hại trong năm 2021

Đăng ngày: 16/12/2021 

Năm quốc gia có số nhà báo bị bắt giữ nhiều nhất, tính đến ngày 01/12, là Trung Quốc (127), Miến Điện (53), Việt Nam (43), Belarus (32) và Ả Rập Xê Út (31). Việt Nam tiếp tục nằm trong nhóm 5 nước bỏ tù nhiều nhà báo nhất.

Theo thông cáo của tổ chức phi chính phủ bảo vệ quyền tự do báo chí, công bố hôm nay 16/12/2021, số nhà báo bị bỏ tù như vậy đã tăng 20% trong vòng một năm, chủ yếu liên quan đến 3 nước và vùng lãnh thổ, Miến Điện, Belarus và Hồng Kông. RSF nhấn mạnh từ khi luật an ninh quốc gia mới mà Bắc Kinh áp đặt đối với Hồng Kông vào năm 2020, số nhà báo bị giam giữ tại Hồng Kông đã tăng mạnh. Về Việt Nam, số lượng nhà báo bị giam giữ năm nay tăng gấp rưỡi so với năm ngoái (28 nhà báo bị giam giữ năm 2020). 

Theo AFP, một điều đáng lưu ý khác là chưa bao giờ số nhà báo nữ bị giam giữ lại cao đến như vậy : 60 người, tăng 1/3 so với năm 2020. Belarus là quốc gia giam giữ nhiều nhà báo nữ nhất (17 nhà báo nữ so với 15 nhà báo là nam giới bị tù giam). Trên thế giới, tính trung bình 87,7% số nhà báo bị bỏ tù là nam giới.

Số nhà báo bị giết là 46 người, con số thấp nhất trong 20 năm qua. 65% là do bị ám sát. Theo phân tích của RSF, số nhà báo bị giết hại có xu hướng giảm từ năm 2016, do diễn biến của các cuộc xung đột tại nhiều khu vực như Syria, Irak và Yemen, cũng như do các mặt trận vốn dĩ gây nhiều tử vong đã ổn định hơn sau những năm 2012 và 2016.

Mêhicô và Afghanistan vẫn là hai quốc gia nguy hiểm nhất đối với các nhà báo trong năm 2021, với lần lượt 7 và 6 người thiệt mạng, tiếp theo là Yemen và Ấn Độ, với 4 nhà báo thiệt mạng ở mỗi nước.

Ngoài số nhà báo bị bỏ tù và bị giết hại, RSF còn cho biết có ít nhất 65 nhà báo bị bắt làm con tin, nhiều hơn năm ngoái 2 người, chủ yếu ở Trung Đông.

HRW và RSF lên án Việt Nam kết án nhà báo Phạm Đoan Trang 9 năm tù

Đăng ngày: 15/12/2021 

Ngày 14/12/2021, ngay sau khi tòa án thành phố Hà Nội kết án 9 năm tù đối với bà Phạm Đoan Trang vì tội « tuyên truyền chống Nhà nước », hai tổ chức Quan Sát Nhân Quyền (Human Rights Watch) và Phóng Viên Không Biên Giới (RSF) đã lần lượt lên án bản án dựa trên « những lập luận khập khiễng » đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế gây sức ép để cựu nhà báo được trả tự do ngay lập tức.

Tổ chức RSF trụ sở tại Paris nhắc lại, trước khi bị kết án, bà Phạm Đoan Trang đã bị giam giữ tùy tiện suốt 434 ngày. Cựu nhà báo từng được tổ chức Phóng Viên Không Biên Giới trao Giải Tự do Báo chí 2019 bị bắt ngày 06/10/2020 tại thành phố Hồ Chí Minh, chỉ vài giờ sau cuộc đối thoại thường niên Mỹ-Việt về nhân quyền.

Phiên tòa mang tính chính trị

Trong thông cáo ngày 14/12, ông Daniel Bastard, người phụ trách khu vực châu Á-Thái Bình Dương của RSF, lên án bản án « được thực hiện theo lệnh của Đảng cầm quyền với mục đích duy nhất là trừng phạt một nhà báo chỉ vì cố gắng thông tin cho đồng bào ». Do đó, RSF « kêu gọi cộng đồng quốc tế áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với các quan chức Việt Nam chịu trách nhiệm » và để bà Trang « được trả tự do ngay lập tức ».

Trước đó, trả lời RFI ngày 14/12, ông Phil Robertson, trợ lý giám đốc phụ trách châu Á của tổ chức Quan Sát Nhân Quyền (HRW) cũng lên án phiên tòa mang tính chính trị và yêu cầu trả tự do ngay lập tức cho cựu nhà báo Phạm Đoan Trang:

« Phạm Đoan Trang là một blogger rất chính trị. Cô ấy nằm trong số những nhà đấu tranh nổi tiếng nhất Việt Nam. Cô đã gặp ông Barack Obama và nhiều nhà lãnh đạo khác trong các chuyến công du Việt Nam của họ. Trước khi trở về Việt Nam, Phạm Đoan Trang đã đi khắp khu vực để đấu tranh vì nhân quyền. Cô cũng xuất bản nhiều tác phẩm về nạn tham nhũng và tình trạng người dân bị mất đất.

Trong mắt chính phủ, Phạm Đoan Trang gây phiền phức. Họ sợ cô vận động những người khác chỉ trích chế độ. Vì thế họ cáo buộc cô tội « tuyên truyền chống phá Nhà nước » và sẵn sàng kết án cô nhiều năm tù. Điều này hoàn toàn không chấp nhận được vì Phạm Đoan Trang không làm gì sai.

Vì thế, chúng tôi yêu cầu trả tự do cho cô ngay lập tức. Việt Nam sử dụng các luật về an ninh quốc gia để kết án mọi tiếng nói đối lập với đảng cầm quyền để biện minh cho mọi sự trấn áp ».

Vài chục nhà đấu tranh bị kết án theo điều 117 của bộ luật hình sự trong năm 2021

Ngoài Phạm Đoan Trang vừa bị kết án, trong một thông cáo khác ngày 14/12, tổ chức Quan Sát Nhân Quyền, trụ sở tại New York, còn yêu cầu Việt Nam trả tự do ngay lập tức cho hai nhà hoạt động vì quyền lợi đất đai ở Hà Nội, ông Trịnh Bá Phương và bà Nguyễn Thị Tâm. Phiên xét xử dự kiến mở ra tại Hà Nội ngày 15/12/2021 và họ bị cáo buộc vi phạm điều 117 của bộ luật hình sự. « Nếu bị kết tội, mỗi người sẽ phải đối mặt với mức án lên tới 20 tù ». HRW kêu gọi chính quyền Việt Nam « nên lập tức hủy bỏ các cáo buộc mang động cơ chính trị » nhắm vào họ.

HRW nhắc lại « chỉ tính riêng trong năm 2021, có ít nhất 16 người - trong đó có các blogger độc lập nổi tiếng Phạm Chí Dũng, Nguyễn Tường Thụy và Phạm Chí Thành - đã bị kết tội và xử án tù vì đã vi phạm điều 117. Có 11 người khác, trong đó có nhà hoạt động nhân quyền Nguyễn Thúy Hạnh, đã bị bắt và đang bị tạm giam chờ xét xử cũng theo điều luật nói trên ».

p/v theo rfi