Trước đấy báo Văn nghệ và Hội Nhà văn tặng giải cho các tác giả hoặc tác tác phẩm dù dở hoặc hay đều là thơ Việt. bẵng đi 30, 40 năm Hội Nhà văn Việt Nam do Hữu Thỉnh đứng đầu tặng giải cho các tác giả và tác phẩm phi văn chương Việt. Đầu têu năm 1993 tặng giải tập “Sự mất ngủ của lửa” của Nguyễn Quang Thiều – một tập sách nhăng nhăng cuội cuội, lộn xà, lộn xộn, ông chằng bà chuộc…Phải dịch ra thơ Việt thì mới thưởng thức được. Tiếp theo các năm sau “Bầu trời không mái che” của Mai Văn Phân, Thơ Li Li, “Mặt thớt” của Trần Quang Quý, “Hoan ca” Đỗ Doãn Phương, Thơ Đinh Thị Như Thúy, “Vườn khuya” Trần Hùng,…là những ấn phẩm băng hoại thơ Việt!
CHẤT LƯỢNG THI THƠ báo VĂN NGHỆ rất thấp
Đỗ Hoàng
Trước đấy báo Văn nghệ và Hội Nhà văn tặng giải cho các tác giả hoặc tác tác phẩm dù dở hoặc hay đều là thơ Việt. bẵng đi 30, 40 năm Hội Nhà văn Việt Nam do Hữu Thỉnh đứng đầu tặng giải cho các tác giả và tác phẩm phi văn chương Việt. Đầu têu năm 1993 tặng giải tập “Sự mất ngủ của lửa” của Nguyễn Quang Thiều – một tập sách nhăng nhăng cuội cuội, lộn xà, lộn xộn, ông chằng bà chuộc…Phải dịch ra thơ Việt thì mới thưởng thức được. Tiếp theo các năm sau “Bầu trời không mái che” của Mai Văn Phân, Thơ Li Li, “Mặt thớt” của Trần Quang Quý, “Hoan ca” Đỗ Doãn Phương, Thơ Đinh Thị Như Thúy, “Vườn khuya” Trần Hùng,…là những ấn phẩm băng hoại thơ Việt! Năm nay (2019 – 2020) báo Văn nghệ tặng giải có “đổi mới”, một nửa “Vô lối” , một nửa truyền thống.Vô lối thì vứt sọt rác, truyền thống thì chất lượng quá thấp. Nđược ba bài mà Nguyễn Văn Song có ba bài mà hai bài viết về cha loanh quanh tủn mủn ở một vùng ao đầm, lục bát như vè xẩm mà lại lỗi vận! Thơ không có tráng tâm, hào khí, trf bài thơ của Mai Thìn viết về nghĩa trang liệt sĩ Vị Xuyên… Ba bài đạt giải cao (B) của Tòng Văn Hân phải dịch ra thơ Việt mới nghe xuôi tai! Đây là cuộc thi thơ Việt – người viết phải viết tiếng Việt và làm thơ Việt. Thơ Việt hiện đại không cần vần điệu nhưng phải có tứ xuất sắc, chứ viết “ Vô lối “là hỏng Thơ Lò Ngân Sủn “Người đẹp như tuyết Chạm vào thấy nóng Người đẹp như lưa Chạm vào thấy mát Gặp người đẹp không đói cũng phải đói Gặp người đẹp không khát cũng phải khát Muốn chết, gặp người đẹp lại không muồn chết nữa…” Ba bài “thơ” của Tòng Văn Hân đểu “thơ Vô lối”. Hai bài “Mẹ tôi chửi kẻ trộm” và “Nhà dưới nhà trên” chọi nhau. Một bài nói trộm cặp như rươi, một bài bình yên, nhà không cần khóa cửa. Thạt không ra thể thống gì!
Dịch Vô lối ra thơ Việt
Tòng Văn Hân MẸ TÔI CHỬI KẺ TRỘM
Những lần gà nhà tôi bị mất Mẹ tôi chửi: - Cái đứa trộm gà ơi Ta cầu mong cho ngươi Nuôi được gà đầy đàn Lứa này tiếp lứa khác Có nhiều gà nhất bản Có nhiều gà nhất mường! Những lần lợn con nhà tôi bị mất Mẹ tôi chửi: - Đứa nào trộm lợn nhà tôi Thì hãy có nhiều lợn Đàn tiếp đàn núc ních Lứa tiếp lứa không ngừng Bán được nhiều tiền nhé! Từ thủa bé đến giờ Hễ nhà mình mất gà mất lợn Tôi đều nghe thấy mẹ tôi chửi như thế Cầu mong cho kẻ trộm kia khá giả Không bao giờ đến nhà tôi ăn trộm nữa. Tôi là đứa con gái dưới mức bình thường Nhan sắc không bằng đám bạn Khéo léo không bằng người ta Thế mà có hẳn bốn nhà Muốn được tôi làm con dâu của họ./.
Đỗ Hoàng dịch ra thơ Việt:
MẸ TÔI VÀ TÊN TRÔM
Những lần gà nhà tôi bị mất Mẹ tôi liền nói thật mấy lời: “Hỡi anh chuyên trộm gà ơi Ta cầu mong tốt cho người bình an Nuôi được lắm gà đán gà lũ Lứa này nhiều tiếp lứa nhiều hơn Có nhiều gà nhất trong buôn Có nhiều gà nhất trong mường sinh sôi”
Những lần lợn nhà tôi bị mất Mẹ tôi liên nhắn thật mấy lời: “Này anh vác lợn nhà tôi Mong anh nuôi được lợn hơi đầy nhà Đàn tiếp đàn núc na núc ních Bầy tiếp bầy như bịch như bồ Bán đi có món tiền to Chuyện này từ bé đến giờ nhà ta!” Nhà tôi hễ mất gà mất lợn Tôi đều nghe mẹ phán sẻ chia Cầu mong cho kẻ khổ kia Làm ăn tấn tới đừng đi phá mường! Tôi người con gái bình thường Xinh tươi cũng chẳng sắc hương nước trời Vá may kim chỉ thua người Thế mà có bốn nhà mời làm dâu!
Hà Nội ngay 10 - 4 – 2021 Đ - H
LÀM RỂ
Ngày anh sang nhà em làm rể anh đi phát nương con dao nhỏ bằng ba ngón tay phát được nhiều bằng ba người khác. Những buổi sáng trời đổ sương muối cá suối trú rét đầy trong hốc anh đi bắt cá về ăn nước suối ấm như nước em đun tắm. Có những bữa hai ta ăn cơm ở trên nương bẫy và nỏ chẳng săn bắn được gì chỉ ăn lá vả, lá sung chấm muối ớt ngon như ăn thịt hoãng thịt nai. Có những hôm hai ta ngủ trên nương đêm mùa hè trời oi và nóng lắm cái lán nhỏ nằm một mình đã chật mà ngủ ngon hơn bất cứ nơi nào./.
Đỗ Hoàng dịch ra thơ Việt
LÀM RỄ
Ngày anh sang nhà em làm rể Đi phát nương bất kể tháng ngày Con dao bằng ba ngón tay Ba người cũng chẳng so tày sức anh
Những buổi sáng trời hành sương muối Trong hốc sâu cá suối từng đàn Anh bắt về bữa thêm sang Nước suối ấm như hơi lán em đun
Có những bữa ta cùng cơm rẫy Bẩy nỏ kia chẳng bẩy được gì Lá sung quả vả nhâm nhi Mà ngon quá á như khi thịt rừng
Có những đếm giữa thung ngủ lại Đêm mùa hè nóng vãi mồ hôi Một mình, lán nhỏ đã oi Thế mà ngon ngủ không nơi nào bằng!
Hà Nội 10 – 4 – 2021 Đ - H
NHÀ DƯỚI NHÀ TRÊN
Bản ta ở sườn dốc Nhà sát nhà Kê nhau cao dần cao dần lên đầu núi Gọi quen "Nhà dưới nhà trên" Ánh mặt trời xuyên qua vách nhà trên lọt vào cửa sổ nhà dưới Gió hắt qua nhà dưới thông thống cửa sổ nhà trên Không làm hàng rào ngăn cách Gánh nước vương ra ướt sân nhà nhau Con vịt nhà trên bơi lội ao nhà dưới Con gà nhà dưới bới ăn trong gầm sàn nhà trên. Đời cha đời ông Ăn chung cây xoài cây me Đời con đời cháu Ăn chung giàn bí giàn bầu. Khi một nhà đi đâu không cần khóa cửa Chỉ cần nói một câu "Trông nhà hộ nhé!" Đồ bé đồ to chẳng mất bao giờ. Khi một nhà có khách Chỉ cần gọi một câu "Về đây ăn cơm đê" Chai rượu lâu năm chăng đầy mạng nhện Mang sang để cùng tiếp khách Tiếng thơm lòng nhà dưới Cũng thơm lòng nhà trên. Sống với nhau bằng tấm lòng ngay thẳng Nhà dưới kê nhà trên cao lên Nhà trên kéo nhà dưới cao lên./.
Đỗ Hoàng dịch ra thơ Việt:
NHÀ DƯƠI NHÀ TRÊN
Bản của ta ở bên sườn dốc Nhà sát nhà tâng bậc cao lên Gọi quen “nhà dưới, nhà trên” Hai nhà ánh nắng vách xuyên lọt vào
Gió nhà thấp, nhà cao thông thống Không hàng rào cửa đóng cách chia Nước vương sân gánh lúc đi Nhà trên vịt lội ao đìa nhà ta.
Gà nhà dưới lên nhà trên đẻ Đời đời ông, bố mẹ ăn chung Xoài me bầu bí trong vùng Cháu con tiếp nối lại cùng sẻ phân.
Nhà đi vắng không cần khóa cửa Từ họ nghe “thả rứa” là xong Y nguyên của nả vẫn còn Không mất một tứ con r con bình thường
Khi có khách thập phương ới gọi Về ăn cơm có đọi, có mâm Có chai rượu ủ lâu năm Mang sang đãi khách thấy tăm sủi đầy
Tiếng thơm lòng ngất ngây nhà dưới Tiếng thơm lòng lên tới nhà trên Tấm lòng ngay thẳng vững bền Hai nhà kê bậc cao lên nền trời