Vũ Hoàng Chương dịch Hoàng Hạc Lâu

Thứ năm - 27/08/2020 00:18

Sở dĩ có tên này là do bắt nguồn từ truyền thuyết dân gian mang tính chất huyền thoại. Chuyện kể rằng: Phí Văn Vi là một người tu đắc đạo thành tiên thường cưỡi hạc vàng dạo chơi khắp nơi. Một hôm tiên bay qua vùng trời Vũ Hán , tiên đã dừng chân trên “đồi Rắn” (Xà sơn) hoặc còn gọi là Hoàng Hạc sơn để nhìn cảnh đẹp của sông Dương Tử và phong cảnh Ngũ hồ.(Còn nhiều truyền thuyết khác nói về sự tích này ). Người đời sau đã xây lầu tại đây để tưởng nhớ nơi tiên đã cưỡi hạc bay lên.

黃鶴樓
崔顥

黃鶴樓
昔人已乘黃鶴去，
此地空餘黃鶴樓。
黃鶴一去不復返，
白雲千載空悠悠。
晴川歷歷漢陽樹，
芳草萋萋鸚鵡洲。
日暮鄉關何處是，
煙波江上使人愁

Phiên âm
Hoàng Hạc Lâu
Tích nhân dĩ thừa hoàng hạc khứ,
Thử địa không dư Hoàng Hạc Lâu
Hoàng hạc nhất khứ bất phục phản,
Bạch vân thiên tải không du du.
Tình xuyên lịch lịch Hán Dương thụ,
Phương thảo thê thê Anh Vũ châu.
Nhật mộ hương quan hà xứ thị,
Yên ba giang thượng sử nhân sầu
Dịch nghĩa
Lầu Hoàng Hạc
Người xưa đã cưỡi hạc vàng bay đi,
Nơi đây chỉ còn lại lầu Hoàng Hạc
Hạc vàng một khi bay đi đã không trở lại
Mây trắng ngàn năm vẫn phiêu diêu trên không
Mặt sông lúc trời tạnh, phản chiếu cây cối Hán Dương rõ mồn một
Cỏ thơm trên bãi Anh Vũ mơn mởn xanh tươi
Trời về chiều tối, tự hỏi quê nhà nơi đâu?
Trên sông khói tỏa, sóng gợn, khiến buồn lòng người!
Vũ Hoàng Chương dịch thơ:
LẦU HOÀNG HẠC
Xưa cánh hạc bay vút bóng người
Nay lầu Hoàng Hạc chút thơm rơi.
Vàng tung cánh hạc bay bay mãi,
Trắng một màu mây vạn vạn đời!
Cây bến Hán Dương còn nắng chiếu,
Cỏ bờ Anh Vũ chẳng ai chơi!
Gần xa chiều xuống đâu quê quán?
Đừng giục cơn sầu nữa sóng ơi!
                     V - H - Ch

Bản dịch của Tản Đà
Hạc vàng ai cưỡi đi đâu?
Mà đây Hoàng Hạc riêng lầu còn trơ
Hạc vàng đi mất từ xưa
Nghìn năm mây trắng bây giờ còn bay
Hán Dương sông tạnh cây bày
Bãi xa Anh Vũ xanh dày cỏ non
Quê hương khuất bóng hoàng hôn
Trên sông khói sóng cho buồn lòng ai

Bản dịch của Ngô Tất Tố

Người xưa cưỡi hạc đã cao bay
Lầu hạc còn suông với chốn này
Một vắng hạc vàng xa lánh hẳn
Nghìn năm mây bạc vẩn vơ bay
Vàng gieo bến Hán, ngàn cây hửng
Xanh ngát châu Anh, lớp cỏ dày
Hoàng hôn về đó quê đâu tá?
Khói sóng trên sông não dạ người.

Bản dịch của Khương Hữu Dụng:

Ai cưỡi hạc vàng đi mất hút,
Trơ lầu Hoàng Hạc chốn này thôi!
Hạc vàng một đã đi đi biệt,
Mây trắng ngàn nãm bay chơi vơi.
Sông tạnh Hán Dương cây sáng ửng,
Cỏ thơm Anh Vũ bãi xanh ngời.
Hoàng hôn về đó, quê đâu tá?
Khói sóng trên sông não dạ người.

Hoàng Hạc lâu (黄鹤楼): Là lầu Hạc Vàng ở đầu cầu Vũ Xương, phía Tây bắc phủ Vũ Xương, tỉnh Hồ Bắc, bên sông Trường giang (còn gọi là sông Dương Tử).
            Sở dĩ có tên này là do bắt nguồn từ truyền thuyết dân gian mang tính chất huyền thoại. Chuyện kể rằng: Phí Văn Vi là một người tu đắc đạo thành tiên thường cưỡi hạc vàng dạo chơi khắp nơi. Một hôm tiên bay qua vùng trời Vũ Hán , tiên đã dừng chân trên “đồi Rắn” (Xà sơn) hoặc còn gọi là Hoàng Hạc sơn để nhìn cảnh đẹp của sông Dương Tử và phong cảnh Ngũ hồ.(Còn nhiều truyền thuyết khác nói về sự tích này ). Người đời sau đã xây lầu tại đây để tưởng nhớ nơi tiên đã cưỡi hạc bay lên.
        Đó là truyền thuyết, thực ra nguồn gốc của lầu này vốn là một đài quan sát quân sự của Đông Ngô thời Tam quốc, nó liên quan đến trận Xích Bích và truyền thuyết cầu gió đông của Khổng Minh.. Sau khi nước Ngô bị diệt, đài không còn phục vụ cho nhu cầu quân sự mà được tái tạo lại để làm nơi ngoạn cảnh. Lần đầu tiên, lầu Hoàng Hạc được xây vào năm 223 Tây lịch thời Tam quốc. Lầu được xếp hạng là một trong tứ đại danh tháp của Trung Quốc, được xem là "Đệ nhất danh thắng"(The First Scenery under Heaven).
      .Qua các thời đại, các mặc khách tao nhân thường đến đây để dạo xem phong cảnh hữu tình,uống rượu làm thơ. Bởi vậy trong thời nhà Đường (618 – 907), Thôi Hiệu cũng đã tới đây để ngoạn cảnh đề thơ.
        Theo chiều dài lịch sử, ngôi lầu này đã có 12 lần bị phá hủy vì chiến tranh và đã được xây cất lại bằng nhiều vật liệu khác nhau . Lần tái thiết sau cùng được khánh thành vào tháng 6 năm 1985 nhưng ở cách vị trí cũ 1 km, vì vị trí cũ đã được sử dụng để làm cây cầu bắc qua sông Dương Tử. Hiện nay lầu Hoàng Hạc nằm ở trong công viên Hoàng Hạc, thuộc thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc..
- Hán Dương: là một quận của thành phố Vũ Hán ( Vũ Hán là thủ phủ tỉnh Hồ Bắc, vùng đô thị này gồm có 3 quận: Vũ Xương, Hán Khẩu và Hán Dương ),. Hán Dương nằm ở phía tây nam của Vũ Hán, và ở phía nam sông Hán Thủy (Một sông nhánh đổ vào sông Dương Tử).
- Anh Vũ châu: cồn Anh Vũ ở giữa sông Trường Giang, phía bắc lầu Hoàng Hạc, phía Tây Nam thành phố Vũ Hán. Cồn này còn gọi là Cồn Vẹt.
Đôi lời về bài thơ:
      -.Bài thơ Hoàng Hạc lâu là một trong những bài thơ kiệt tác của thơ Đường và trở thành khá phổ biến đối với người yêu văn học. Chuyện kể rằng khi thi tiên Lý Bạch (713-846) đến lầu Hoàng Hạc, cảm xúc vì cảnh đẹp, muốn phóng bút đề thơ nhưng sau khi đọc qua bài thơ củaThôi Hiệu đề ở nơi đây, Lý Bạch đành phải gác bút ngửa mặt than rằng: Nhãn tiền hữu cảnh đạo bất đắc/ Thôi Hiệu đề thi tại thượng đầu...( Trước mắt thấy cảnh không tả được / Vì Thôi Hiệu đã đề thơ trên đầu). Theo "Thương lang thi thoại", Nghiêm Vũ đời Nam Tống đã nói rằng " Đường nhân thất ngôn luật thi, đương dĩ Thôi Hiệu Hoàng Hạc Lâu đệ nhất" (Thơ niêm luật đời Đường bảy chữ, phải xếp bài Hoàng Hạc Lâu của Thôi Hiệu vào hạng nhất). Xem vậy bài thơ này từ lâu đã được người Trung Quốc đánh giá cao. Nhờ bài thơ mà địa danh quận Vũ Xương, Hán Dương và thành phố Vũ Hán đã nổi tiếng khắp Trung Quốc kể từ khi bài thơ ra đời từ thế kỷ thứ 8, đã lôi kéo hàng triệu triệu du khách đến thăm.ngôi lầu và các địa danh này.
       Đề vịnh về Hoàng Hạc lâu của các thi nhân rất nhiều. Trải qua các thời đại, hầu hết các thi nhân đến đây đều xúc cảnh sinh tình, đã có trên 400 bài còn lưu giữ ở lầu Hoàng Hạc, tuy nhiên chỉ có bài của Thôi Hiệu là hay hơn cả.
8/ 2020
vannghecuocsong.com
Đỗ Hoàng giới thiệu

Ý kiến bạn đọc

Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

L?? Du???n l?? h???o h??n

C??? T???ng B?? th?? L?? Du???n: ???Ch??ng ta kh??ng ???????c ph??p s??? Trung Qu???c??? Tr??n c????ng v??? l?? B?? th?? th??? nh???t v?? sau ???? l?? T???ng B?? th?? su???t 26 n??m, ??ng L?? Du???n ???? ????? l???i nhi???u di s???n cho l???ch s??? Vi???t Nam. C?? th??? ng?????i ta c??n tranh...